Τσάι μάτσα, η πράσινη σκόνη που έγινε trend

Το τσάι μάτσα σίγουρα το έχεις ακούσει. Αποτελεί άλλωστε το απόλυτο food trend και όποια πέτρα κι αν σηκώσεις θα βρεις από κάτω αυτή την πράσινη σκόνη που, για να πω την αλήθεια, δεν έχω καταλάβει πως ακριβώς έχει καταφέρει να “χωθεί” παντού. Και όταν λέω παντού, εννοώ παντού.

Ένα πράσινο τσάι που ξεπηδάει κατευθείαν μέσα από την αρχαία Ιαπωνική παράδοση, το τσάι μάτσα είναι πλέον το αγαπημένο των σταρ, όπως η Gwyneth Paltrow και μερικών από τους μεγαλύτερους σεφ του κόσμου. Έχει κατακλύσει το Instagram και το Pinterest και μπορείς να το συναντήσεις ως συστατικό σε κέικ, ντόνατ, μπισκότα, πουτίγκες, παγωτά, φαγητά, ακόμα και στα Starbucks ως matcha latte ή παγωμένο matcha frappe.

Τι είναι το μάτσα;

Μάτσα σημαίνει τσάι σε σκόνη, μια και αυτό που καταναλώνουμε είναι ολόκληρα τα φύλλα του φυτού και όχι απλά το αφέψημα, όπως γίνεται με τα άλλα είδη πράσινου τσαγιού.

Η άριστη ποιότητα συλλέγεται με το χέρι μια φορά το χρόνο, με μια ιδιαίτερη και πολύπλοκη διαδικασία. Εξού άλλωστε και η υψηλή τιμή του. Περίπου 6 εβδομάδες πριν από τη συγκομιδή, τα χωράφια καλύπτονται με σκούρα φύλλα, ώστε να μειωθεί σταδιακά η ποσότητα του ηλιακού φωτός που φτάνει στα φυτά. Με τον τρόπο αυτό αυξάνεται η ποσότητα της χλωροφύλλης στα φύλλα του τσαγιού και σε αυτό οφείλεται το μοναδικό, ζωντανό πράσινο χρώμα του, στο οποίο άλλωστε χρωστάει και τη δημοφιλία του. Η καλύτερη ποιότητα προέρχεται από φύλλα που έχουν καλλιεργηθεί σε πλήρες σχεδόν σκοτάδι.

Τα φύλλα του μάτσα, αφού συγκομιστούν, ατμίζονται για να διατηρήσουν το χρώμα τους και τα συστατικά τους και ξηραίνονται στον αέρα. Κατόπιν ταξινομούνται βάση ποιότητας (βαθμού). Τα καλής ποιότητας φύλλα που μαζεύονται από την κορυφή του φυτού έχουν μια ευχάριστη γλυκιά γεύση (umami), ενώ τα πιο ώριμα φύλλα έχουν μια πιο στυπτική γεύση.

Τελικά τα φύλλα αλέθονται είτε παραδοσιακά σε πέτρινους μύλους (άριστη ποιότητα) είτε βιομηχανικά σε μηχανήματα.

Ποια είναι τα οφέλη από την κατανάλωση μάτσα;

Το τσάι μάτσα περιέχει καφεΐνη, η οποία όμως απελευθερώνεται πιο σταδιακά από εκείνη που περιέχεται στον καφέ, εξαιτίας ενός αμινοξέος που υπάρχει στο μάτσα σε μεγάλη ποσότητα, της L-θεανίνης. Περιέχει επίσης βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και υψηλή συγκέντρωση αντιοξειδωτικών.

Λέγεται ότι έχει πολλά οφέλη για την υγεία, μεταξύ των οποίων:

• αυξάνει το μεταβολισμό και βοηθάει στην απώλεια βάρους
• ενισχύει το ανοσοποιητικό
• ελαττώνει τη χοληστερόλη στο αίμα
• βελτιώνει τη συγκέντρωση, τη μνήμη και τη φαντασία

Η αλήθεια όμως είναι ότι ενώ έχουν γίνει πάρα πολλές έρευνες για το πράσινο τσάι γενικά και για τις ευεργετικές του ιδιότητες, δεν ισχύει το ίδιο και για το τσάι μάτσα.

Παρόλα αυτά τα μέχρι στιγμής στοιχεία συνηγορούν στο ότι το τσάι μάτσα περιέχει 3 φορές υψηλότερη συγκέντρωση γαλλικής επιγαλλοκατεχίνης-3 (EGCG) από το απλό πράσινο τσάι. Η EGCG είναι μια ένωση η οποία αποδείχθηκε ότι σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα του στόματος, ενώ αφήνει άθικτα τα υγιή κύτταρα. Επίσης αυξάνει την καύση του λίπους, βοηθώντας στο αδυνάτισμα.

Ποιες είναι οι διάφορες ποιότητες μάτσα;

Υπάρχουν διάφοροι βαθμοί ποιότητας για να διαλέξεις. Ο ύψιστος βαθμός ποιότητας λέγεται τελετουργικός βαθμός, κοστίζει γύρω στα 15-30 ευρώ τα 30g στην Ελλάδα και είναι αυτός που προορίζεται για σκέτα και απλά ροφήματα. Οι χαμηλότεροι μαγειρικοί βαθμοί, με κόστος 5 ευρώ τα 100g είναι πιο κατάλληλοι για χρήση στη μαγειρική.

Οι διαφορετικοί βαθμοί ποιότητας μάτσα επηρεάζουν τη γεύση, όχι όμως τη θρεπτική αξία του μάτσα. Σημαντικό είναι η χώρα προέλευσης να είναι η Ιαπωνία, κάτι που θα το καταλάβεις από την υψηλότερη τιμή και το έντονα πράσινο-σμαραγδί χρώμα.

Ο μόνος προβληματισμός που θα προβάλω εγώ σχετίζεται με τη χώρα προέλευσης και τα αυξημένα επίπεδα ραδιενέργειας που υπάρχουν στην Ιαπωνία, μετά το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκοσίμα το 2011. Το Matcha Reviews συστήνει τον έλεγχο της περιοχής στην οποία παράγεται το μάτσα που αγοράζεις, ώστε να είσαι σίγουρη ότι καλλιεργείται σε περιοχή μακριά από τη Φουκοσίμα, αν και οι κύριες περιοχές παραγωγής μάτσα βρίσκονται ούτως ή άλλως μακριά.

Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι το τσάι μάτσα κλείνει μέσα του μια μεγάλη πολιτισμική και ιστορική σημασία, που προφανώς έχει συμβάλλει στην καθιέρωση του πλέον ως food trend.

Μέχρι την επόμενη φορά…