Οι τιμωρίες δεν είναι το ίδιο με τις συνέπειες
Άλλο οι τιμωρίες και άλλο οι συνέπειες – Μάθε τη διαφορά με ένα παράδειγμα
«Μα έκανε κάτι κακό! Δεν πρέπει να θέσω συνέπειες; Στον πραγματικό κόσμο οι άνθρωποι όταν κάνουν κάτι που δεν πρέπει, έχουν συνέπειες!»
Αυτή τη φράση θα μπορούσα να την είχα πει και εγώ. Ή μπορεί και να την είπα ήδη.
Όμως αυτή η νοοτροπία μπερδεύει τις συνέπειες με την τιμωρία.
Είναι λογικό για τη δική μας γενιά γονιών να μην μπορούμε να τα ξεχωρίσουμε εύκολα. Δεν μας τα ξεχώρισε ποτέ κανείς και έτσι δεν μάθαμε ποτέ στην πραγματικότητα τι είναι τιμωρία και τι συνέπεια.
Το παρακάτω παράδειγμα και κείμενο που διάβασα στην αγαπημένη μου ομάδα «Διαπροσωπικές σχέσεις» με βοήθησε να μου είναι πιο ξεκάθαρο.
Και θέλησα με μερικές δικές μου σημειώσεις, να το μοιραστώ και μαζί σου.
Οι τιμωρίες δεν είναι το ίδιο με τις συνέπειες λοιπόν. Ποια η διαφορά;
Οι τιμωρίες προκαλούν δυσφορία.
Έτσι έχουμε την πεποίθηση ότι θα αποτρέψουν ένα άτομο από το να συνεχίσει μια κακή συμπεριφορά για να μην βιώσει ξανά την αίσθηση δυσφορίας.
Οι συνέπειες από την άλλη είναι το αποτέλεσμα που έχουν πάνω μας οι ενέργειές μας. Στο περιβάλλον μας, στις σχέσεις μας, στους άλλους γύρω μας.
Η φράση στην αρχή του άρθρου υπονοεί ότι: «Δεν νιώθουν αρκετά δύσκολα/αρκετή δυσφορία. Οπότε προκειμένου να νιώσουν αρκετές τύψεις πρέπει να νιώσουν αρκετή δυσφορία. Για να καθησυχαστώ εγώ ο γονέας ή και το άλλο άτομο.»
Όμως… Αυτό είναι αντίποινα. Αυτό είναι εκδίκηση. Γίνεται προτεραιότητα το να πληγώσουμε/να πονέσουμε το παιδί.
📍 Όταν προσθέτουμε περισσότερο «βάρος», περισσότερη δυσφορία, προσθέτουμε έξτρα άγχος στο παιδί.
📍 Όταν κάνουμε το παιδί να αγχώνεται περισσότερο, το κέντρο μάθησης του εγκεφάλου τους κλείνει. Δεν μπορούν να νιώσουν συμπόνια επειδή καταφεύγουν σε κατάσταση αυτοσυντήρησης/αυτοπροστασίας.
❌ H τιμωρία παρεμποδίζει τη μάθηση.
❌ Υπονομεύει τη σχέση/τη σύνδεση.
❌ Δίνει δύναμη στο πρόβλημα.
Αντίθετα, οι συνέπειες δημιουργούν εγγενές κίνητρο για αλλαγή.
✅ Δημιουργούν σύνδεση, έτσι ώστε το άτομο να μπορεί να παραμείνει «ανοιχτό» να μάθει κάτι άλλο/διαφορετικό.
✅ Δίνουν δύναμη στην λύση.
✅ Οι επιδραστικές (δηλαδή αυτές που επιδρούν) συνέπειες προκύπτουν όταν ένα παιδί νιώθει σύνδεση με αυτούς που επηρεάστηκαν από την επιλογή του.
✅ Οι επιδραστικές συνέπειες καταφέρνουν την αναγνώριση του λάθους χωρίς επίκριση. Έτσι ώστε το παιδί να μπορεί να δει τα αποτελέσματα των πράξεων του χωρίς να το ντροπιάζουν.
✅ Οι επιδραστικές συνέπειες ενδυναμώνουν τα παιδιά να πράξουν διαφορετικά στο μέλλον:
Μαθαίνουν από τα λάθη τους. Μαθαίνουν πώς να επιδιορθώσουν τις ρήξεις στις σχέσεις. Μαθαίνουν να βρίσκουν λύσεις Μαθαίνουν να συνεργάζονται.
Υπενθυμιστικά:
Η συμπεριφορά τους οφείλεται στον ανώριμο εγκέφαλό τους. Στις περιορισμένες δεξιότητές τους, στις περιορισμένες εμπειρίες τους.
Αν προσθέσουμε σε αυτά και τα συναισθήματα την παρορμητικότητα και την αύξηση του άγχους θα συνειδητοποιήσουμε κάτι σημαντικό. Ότι η συμπεριφορά που κρίνουμε ότι πρέπει να τιμωρήσουμε, είναι στην πραγματικότητα η λειτουργία ενός ανώριμου εγκεφάλου.
Μπορούμε να εμπιστευτούμε την φυσική αναπτυξιακή διεργασία η οποία χτίζεται όταν υπάρχει ασφαλής προσκόλληση.
«Τι γίνεται όταν κάνει το τάδε κακό πράγμα; Δεν αξίζει μια συνέπεια;»
Η απάντηση πρέπει πάντα να είναι: Κάθε ενέργεια/επιλογή έχει μια συνέπεια.
Η δουλειά μας είναι να εστιάσουμε στη σχέση αιτίου-αποτελέσματος και να διευκολύνουμε τη μάθηση. Ξανά και ξανά και ξανά. Και, ναι, μερικές φορές είναι κουραστικό.
Το παρακάτω παράδειγμα συνέβη χθες το βράδυ, μετά το δείπνο, πριν τον ύπνο.
Ο εξάχρονος μου πληγώθηκε πολύ που ο αδερφός του έσπασε τον χιονάνθρωπο που είχε φτιάξει από πλαστελίνη.
Μόλις το συνειδητοποίησα, ομολογουμένως, η πρώτη μου λέξη ήταν σκληρή («Εεε!»)
Όμως αμέσως χαμήλωσα και απάλυνα τον τόνο μου. «Ω, όχι. Έσπρωξες τον χιονάνθρωπο του και έπεσε.»
Τότε ο τετράχρονος γιος μου ξέσπασε σε κλάματα. Ένιωσε το βάρος των τύψεων ΧΩΡΙΣ να τις προκαλέσω εγώ. Χωρίς εγώ να τον πονέσω για την πράξη του.
Η έκρηξη δακρύων αντικαταστάθηκε γρήγορα από τα λόγια του: «Δεν έχει άλλη πλαστελίνη και εγώ ήθελα κι άλλη!». Και αυτή ήταν η εξήγηση για την πράξη του, που δεν θα μαθαίναμε ποτέ αλλιώς.
Τώρα μπορούμε να βρούμε λύσεις, να διορθώσουμε την κατάσταση και να προχωρήσουμε.
Το καλύτερο κομμάτι;
Δημιούργησε περισσότερες στιγμές σύνδεσης για την οικογένεια: Ο σύζυγός μου βοήθησε τον 6χρονo μας να επισκευάσει τον χιονάνθρωπο του. Ενώ ο 4χρονoς μας τους έδινε όσα κομμάτια βρήκε στο πάτωμα. Και εγώ τον βοήθησα να βρει και άλλη πλαστελίνη.
Είναι πάντα τόσο «προφανείς» οι συνέπειες; Όχι.
Και εκεί πρέπει να δείξουμε εμπιστοσύνη. Να εμπιστευτούμε την αναπτυξιακή διαδικασία.
Να μας εμπιστευτούμε ότι είμαστε πρότυπο που μοντελοποιεί αξίες. Να εμπιστευτούμε το παιδί μας. Ας απομακρυνθούμε από το φόβο και ας δείξουμε εμπιστοσύνη.
Μετάφραση :Διαπροσωπικές Σχέσεις
Πηγή :Caley Kukla, M.Ed.
Λίζα
Είναι ωραίο να μοιραζόμαστε. Κοινοποίησε αυτό το άρθρο για να το διαβάσουν και άλλοι. Όμως ΔΕΝ επιτρέπεται η αντιγραφή του χωρίς άδεια ©
Ακολούθησε μας αν θέλεις επίσης και στις σελίδες μας στο facebook και στο Instagram!
