Θέλουμε τα παιδιά να κάνουν “χαζές” ερωτήσεις
Το κείμενο που θα διαβάσεις προέρχεται από το βιβλίο του Carl Sagan, το “Demon-Haunted World: Science as a Candle in the Dark”.
Ο Sagan, αστρονόμος και αστροφυσικός, εξηγεί ότι η επιστήμη δεν είναι απλώς γνώση, αλλά είναι ένας τρόπος σκέψης.
Έχει πει ότι όταν νέες ιδέες προσφέρονται για εξέταση, θα πρέπει να ελέγχονται με σκεπτικισμό και θα πρέπει να μπορούν να απαντήσουν σε αυστηρές ερωτήσεις.
Το κείμενο είναι μια εξαιρετική διαπίστωση του σε σχέση με τα παιδιά. Πώς γεννιόμαστε από τη φύση μας επιστήμονες αλλά το χάνουμε στην πορεία; Διάβασε το:
“Κάθε τόσο, έχω την τύχη να διδάσκω σε τάξη νηπιαγωγείου ή πρώτης δημοτικού. Πολλά από αυτά τα παιδιά είναι γεννημένοι από τη φύση τους επιστήμονες— αν και τείνουν περισσότερο προς τη μεριά του θαυμασμού και λιγότερο προς εκείνη του σκεπτικισμού.
Έχουν έμφυτη περιέργεια, με ζωηράδα στη σκέψη. Προκλητικές και διορατικές ερωτήσεις ξεπηδούν αβίαστα από μέσα τους. Δείχνουν τεράστιο ενθουσιασμό. Μου κάνουν συμπληρωματικές ερωτήσεις. Δεν έχουν ακούσει ποτέ την έννοια της «χαζής ερώτησης».
Θέλουμε τα παιδιά να κάνουν “χαζές” ερωτήσεις με τη δική μας έννοια.
Όταν όμως μιλάω με τελειόφοιτους λυκείου, παρατηρώ κάτι διαφορετικό. Απομνημονεύουν «γεγονότα». Ωστόσο, σε γενικές γραμμές, η χαρά της ανακάλυψης, η ζωντάνια που κρύβεται πίσω από αυτά τα γεγονότα, έχει χαθεί.
Έχουν χάσει μεγάλο μέρος του θαυμασμού τους και έχουν αποκτήσει ελάχιστο σκεπτικισμό. Φοβούνται να κάνουν «χαζές» ερωτήσεις· είναι πρόθυμοι να δεχτούν ανεπαρκείς απαντήσεις, δεν κάνουν συμπληρωματικές ερωτήσεις, και η αίθουσα είναι γεμάτη με λοξές ματιές για να αξιολογηθεί, δευτερόλεπτο με το δευτερόλεπτο, η αποδοχή των συνομηλίκων τους.
Έρχονται στην τάξη με τις ερωτήσεις τους γραμμένες σε χαρτάκια, τα οποία κοιτούν κρυφά, περιμένοντας τη σειρά τους, αδιάφοροι για τη συζήτηση που διεξάγεται εκείνη τη στιγμή στην τάξη.
Κάτι έχει συμβεί ανάμεσα στην πρώτη δημοτικού και την τρίτη λυκείου. Και δεν είναι μόνο η εφηβεία.
Θα έλεγα ότι εν μέρει οφείλεται στην πίεση από τους συνομηλίκους να μην ξεχωρίζεις —εκτός ίσως στον αθλητισμό—, εν μέρει στο ότι η κοινωνία προωθεί την άμεση ικανοποίηση, εν μέρει στην εντύπωση ότι η επιστήμη ή τα μαθηματικά δεν θα σου αγοράσουν ποτέ ένα σπορ αυτοκίνητο.
Εν μέρει στο ότι οι προσδοκίες για τους μαθητές είναι εξαιρετικά χαμηλές, και εν μέρει στο ότι υπάρχουν ελάχιστα κίνητρα ή πρότυπα για έξυπνο διάλογο γύρω από την επιστήμη και την τεχνολογία — ή ακόμα και για τη μάθηση ως αυτοσκοπό. Οι λίγοι που διατηρούν το ενδιαφέρον τους στιγματίζονται ως σπασίκλες, φρικιά ή φυτό.
Αλλά υπάρχει και κάτι ακόμα. Βλέπω ότι πολλοί ενήλικες ενοχλούνται όταν μικρά παιδιά θέτουν επιστημονικές ερωτήσεις.
«Γιατί είναι στρογγυλό το φεγγάρι;», ρωτούν τα παιδιά. «Γιατί είναι πράσινο το χορτάρι;», «Τι είναι το όνειρο;», «Πόσο βαθιά μπορείς να σκάψεις μια τρύπα;», «Πότε είναι τα γενέθλια του κόσμου;», «Γιατί έχουμε δάχτυλα στα πόδια;».
Πολλοί γονείς και δάσκαλοι απαντούν με εκνευρισμό, ειρωνεία ή αλλάζουν γρήγορα θέμα. «Τι περίμενες δηλαδή να είναι το φεγγάρι; Τετράγωνο;». Τα παιδιά σύντομα αντιλαμβάνονται ότι αυτού του είδους οι ερωτησεις ενοχλούν τους μεγάλους.
Λίγες ακόμα τέτοιες εμπειρίες, και άλλο ένα παιδί έχει χαθεί για την επιστήμη.”
Και διαπιστώνεις ότι αυτό το κείμενο συμπληρώνει τόσο καλά το άρθρο “Τα παιδιά θέλουν να μάθουν. Οι γονείς δεν τους το επιτρέπουν”. Αξίζει τόσο πολύ να το διαβάσεις.
Λίγα λόγια για τον Carl Sagan.
Ο Carl Edward Sagan, ήταν Αμερικανός αστρονόμος και αστροφυσικός, συγγραφέας εκλαϊκευμένων επιστημονικών έργων και ενός έργου επιστημονικής φαντασίας, του Contact (1985), πάνω στο οποίο βασίζεται η ομώνυμη ταινία του 1997.
Κέρδισε παγκόσμια φήμη ως ο τηλεπαρουσιαστής και αφηγητής της περίφημης επιστημονικής σειράς 13 επεισοδίων Cosmos A Personal Voyage, η οποία απέσπασε βραβεία Emmy και μεταδόθηκε για πρώτη φορά το 1980. Τη σειρά παρακολούθησαν περισσότεροι από 600 εκατομμύρια άνθρωποι σε πάνω από 60 χώρες, καθιστώντας τη την πιο διαδεδομένη στο είδος της.
Πολυπράγμων και φωτεινή διάνοια, συνιδρυτής της Πλανητικής Εταιρείας (Planetary Society), έφυγε από τη ζωή στις 20 Δεκεμβρίου 1996 από πνευμονία, πιθανότατα επιπλοκή από τη βαριά ακτινοβολία που υπέστη, εξαιτίας της μυελοδυσπλασίας του.
Λίζα
Είναι ωραίο να μοιραζόμαστε. Κοινοποίησε αυτό το άρθρο για να το διαβάσουν και άλλοι γονείς. Όμως ΔΕΝ επιτρέπεται η αντιγραφή του χωρίς άδεια
Ακολουθήστε μας αν θέλετε επίσης και στις σελίδες μας στο facebook και στο Instagram!
